Tác giả: Brent Landau, Giảng viên Nghiên cứu Tôn giáo, Đại học Texas
Năm 1998, Lee Strobel, phóng viên của Chicago Tribune và tốt nghiệp trường Luật Yale, xuất bản tác phẩm “Trường hợp dành cho Chúa Kitô: Nghiên cứu cá nhân của nhà báo về bằng chứng về Giê-su”. Strobel trước đây là một người theo chủ nghĩa vô thần và bị vợ buộc phải cải đạo sang Tin lành, để bác bỏ những tuyên bố chính của Kito giáo về Giê-su.
Điều quan trọng nhất trong số này là tính lịch sử của sự phục sinh của Giêsu, ngoài các tuyên bố khác bao gồm niềm tin vào Giê-su là Con của Đức Chúa Trời theo nghĩa đen và tính chính xác của các tác phẩm Tân Ước. Tuy nhiên, Strobel đã không thể bác bỏ những tuyên bố này để thỏa mãn sự hài lòng của mình, và sau đó ông chuyển sang Kito giáo. Cuốn sách của ông đã trở thành một trong những tác phẩm bán chạy nhất về sự biện hộ của Kito giáo (nghĩa là biện hộ cho tính hợp lý và chính xác của Kito giáo) mọi thời đại.
Một bộ phim chuyển thể từ “Trường hợp về chúa Kito” được phát hành. Bộ phim cố gắng đưa ra một trường hợp thuyết phục về tính lịch sử về sự phục sinh của Giêsu. Như một nhân vật đã nói với Strobel ở đầu phim, "Nếu sự sống lại của Giêsu không xảy ra, thì [tức là đức tin Cơ đốc] là một ngôi nhà của những lá bài."
Là một giáo sư nghiên cứu tôn giáo chuyên về Tân Ước và Kito giáo sơ khai, tôi cho rằng cuốn sách của Strobel và bộ phim chuyển thể đã không chứng minh được tính lịch sử của sự phục sinh của Giêsu vì một số lý do.
Tất cả các lập luận của Strobel có xác đáng không?
Bộ phim tuyên bố rằng trọng tâm của nó là bằng chứng về tính lịch sử của sự phục sinh của Giêsu. Tuy nhiên, một số lập luận của nó không liên quan trực tiếp đến vấn đề này.
Ví dụ, Strobel đưa ra thực tế là có hơn 5.000 bản viết tay bằng tiếng Hy Lạp của Tân Ước đang tồn tại, nhiều hơn nhiều so với bất kỳ tác phẩm cổ đại nào khác. Ông làm điều này để lập luận rằng chúng ta có thể chắc chắn rằng các hình thức nguyên bản của các tác phẩm Tân Ước đã được truyền đi một cách chính xác. Mặc dù số lượng bản thảo này nghe có vẻ rất ấn tượng, nhưng hầu hết trong số này là tương đối muộn, trong nhiều trường hợp từ thế kỷ thứ 10 trở lên. Có ít hơn 10 bản thảo giấy cói tồn tại từ thế kỷ thứ hai, và nhiều trong số này rất rời rạc.
Tôi dĩ nhiên đồng ý rằng những bản viết tay ban đầu này cung cấp cho chúng ta một ý tưởng khá tốt về hình thức ban đầu của các tác phẩm Tân Ước có thể trông như thế nào. Tuy nhiên, ngay cả khi những bản sao của thế kỷ thứ hai này là chính xác, tất cả những gì chúng ta có sau đó là những bài viết vào thế kỷ thứ nhất tuyên bố rằng Giêsu đã sống lại từ cõi chết. Điều đó không có cách nào chứng minh tính lịch sử của sự phục sinh.
Các tác phẩm Tân Ước chứng minh điều gì?
Một lập luận quan trọng trong phim xuất phát từ văn bản Tân Ước được gọi là thư Côrintô thứ nhất, được tông đồ Phao-lô viết cho một nhóm Kito hũu ở Côrinhtô để giải quyết những tranh cãi nảy sinh trong cộng đồng của họ. Người ta cho rằng Phaolô đã viết bức thư này vào khoảng năm 52, khoảng 20 năm sau cái chết của Giêsu. Trong 1 Côrintô 15: 3-8, Phaolô đưa ra danh sách những người mà Giêsu phục sinh đã hiện ra với họ.
Những nhân chứng cho việc Giêsu phục sinh này bao gồm Phêrô, Giacobe, em trai của Giê-su, và hấp dẫn nhất là một nhóm hơn 500 người cùng một lúc. Nhiều học giả tin rằng Phaolô ở đây đang trích dẫn từ một tín điều Kito giáo trước đó, có lẽ bắt nguồn chỉ vài năm sau cái chết của Giê-su.
Phân đoạn này giúp chứng minh rằng NIỀM TIN rằng Giêsu đã sống lại từ cõi chết bắt nguồn từ rất sớm trong lịch sử Kito giáo. Thật vậy, nhiều học giả Tân Ước sẽ không tranh cãi rằng một số môn đồ của Giê-su TIN rằng họ đã thấy ông còn sống chỉ vài tuần hoặc vài tháng sau khi ông qua đời. Ví dụ, Bart Ehrman, một học giả nổi tiếng về Tân Ước, người thẳng thắn về thuyết bất khả tri của mình, tuyên bố:
“Điều chắc chắn là những môn đồ sớm nhất của Giêsu TIN rằng Giêsu đã sống lại, bằng xác thịt, và đây là một cơ thể có các đặc điểm cơ thể thực sự: Có thể nhìn thấy và chạm vào được, và có một giọng nói có thể được lắng nghe. ”
Tuy nhiên, điều này không chứng minh rằng Giêsu đã phục sinh. Không có gì lạ khi mọi người nhìn thấy những người thân yêu đã qua đời: Trong một nghiên cứu với gần 20.000 người, 13% cho biết họ đã nhìn thấy người chết. Có nhiều cách giải thích cho hiện tượng này, từ sự kiệt quệ về thể chất và tình cảm do cái chết của một người thân yêu đến niềm tin rằng một số khía cạnh của nhân cách con người có khả năng sống sót sau cái chết về thể xác.
Nói cách khác, những lần nhìn thấy Giêsu Phục sinh gần như không phải là độc nhất như Strobel gợi ý.
Nhưng trong số 500 người cùng lúc nhìn thấy Giêsu Phục sinh thì sao?
Trước hết, các học giả Kinh thánh không biết Phaolô muốn nói đến sự kiện nào ở đây. Một số người cho rằng đó là ám chỉ đến “ngày Lễ Ngũ Tuần” (Công vụ 2: 1), khi Thánh thần ban cho cộng đồng Kito giáo ở Giêrusalem một khả năng siêu nhiên để nói những ngôn ngữ mà họ chưa biết. Nhưng một học giả hàng đầu đã gợi ý rằng sự kiện này đã được Phaolô thêm vào danh sách những lần xuất hiện phục sinh, và nguồn gốc của nó là không chắc chắn.
Thứ hai, ngay cả khi Phaolô báo cáo chính xác, nó không khác gì những nhóm lớn người tuyên bố nhìn thấy sự hiện ra của Đức Mẹ Đồng trinh hoặc một UFO. Mặc dù cơ chế chính xác của những ảo giác nhóm như vậy vẫn chưa chắc chắn, tôi rất nghi ngờ rằng Strobel sẽ coi tất cả các trường hợp như vậy là sự thật.
Strobel cũng lập luận rằng sự sống lại là lời giải thích tốt nhất cho thực tế là ngôi mộ của Giêsu trống rỗng vào buổi sáng Phục sinh. Một số học giả sẽ đặt câu hỏi về câu chuyện ngôi mộ trống sớm như thế nào. Có bằng chứng đáng kể cho thấy người La Mã thường không gỡ phạm nhân xuống khỏi thập giá sau khi chết. Do đó, có thể là niềm tin vào sự phục sinh của Giêsu xuất hiện đầu tiên, và câu chuyện ngôi mộ trống chỉ bắt nguồn khi những người chỉ trích Kito giáo ban đầu nghi ngờ tính xác thực của tuyên bố này.
Nhưng ngay cả khi chúng ta cho rằng ngôi mộ thực sự trống rỗng vào buổi sáng hôm đó, thì có gì để chứng minh rằng đó là một phép lạ chứ không phải xác của Đấng kito bị di chuyển vì những lý do không chắc chắn? Phép lạ, theo định nghĩa, là những sự kiện cực kỳ khó xảy ra, và tôi không có lý do gì để cho rằng điều đó đã xảy ra khi những lời giải thích khác hợp lý hơn nhiều.
Ngoài tất cả những điểm yếu khác trong bài thuyết trình của Strobel, tôi tin rằng Strobel đã không nỗ lực thực sự để mang lại sự đa dạng cho các quan điểm học thuật.
Trong phim, Strobel đi khắp đất nước, phỏng vấn các học giả và các chuyên gia khác về tính lịch sử của sự phục sinh của Giêsu. Bộ phim không giải thích cách Strobel chọn chuyên gia nào để phỏng vấn, nhưng trong cuốn sách của mình, ông mô tả họ là “những học giả và nhà chức trách hàng đầu có bằng cấp học thuật hoàn hảo.”
Tuy nhiên, hai học giả Kinh thánh góp mặt trong phim, Gary Habermas và William Lane Craig, đều giảng dạy tại các cơ sở (Đại học Liberty và Đại học Biola) yêu cầu giảng viên của họ ký vào các tuyên bố khẳng định rằng họ tin rằng Kinh thánh được Đức Chúa Trời soi dẫn và không có bất kỳ mâu thuẫn, sự không chính xác lịch sử hoặc sai lầm về đạo đức. Ví dụ: đơn đăng ký của giảng viên Đại học Liberty yêu cầu sự đồng ý với tuyên bố sau:
“Chúng tôi khẳng định rằng Kinh Thánh, cả Cựu ước và Tân ước, mặc dù do loài người viết ra, nhưng đã được Đức Chúa Trời soi dẫn một cách siêu nhiên để mọi lời của Kinh thánh được viết ra là sự mặc khải thực sự của Đức Chúa Trời; do đó nó có tính không thể sai lầm trong bản gốc và có thẩm quyền trong mọi vấn đề.”
Phần lớn các học giả kinh thánh chuyên nghiệp giảng dạy ở Hoa Kỳ và các nơi khác không bắt buộc phải ký vào những tuyên bố đức tin như vậy. Nhiều học giả khác mà ông phỏng vấn trong cuốn sách của mình cũng có quan hệ tương tự. Do đó, Strobel đã rút ra từ một phạm vi khá hẹp các học giả không đại diện cho lĩnh vực này nói chung. (Tôi ước tính có khoảng 10.000 học giả kinh thánh chuyên nghiệp trên toàn cầu.)
Trong một email trả lời câu hỏi của tôi về việc liệu hầu hết các học giả kinh thánh chuyên nghiệp có thấy lý lẽ của ông về tính lịch sử của sự phục sinh của Giê-su là thuyết phục hay không, Strobel nói:
“Như bạn đã biết, có rất nhiều học giả được chứng nhận sẽ đồng ý rằng bằng chứng về sự phục sinh là đủ để thiết lập tính lịch sử của nó. Hơn nữa, Tiến sĩ Gary Habermas đã xây dựng một trường hợp “sự kiện tối thiểu” có sức thuyết phục về sự sống lại mà chỉ sử dụng bằng chứng mà hầu như tất cả các học giả đều thừa nhận. Tuy nhiên, cuối cùng, mỗi người sẽ có nhận định riêng của mình trong “trường hợp dành cho Đấng Kito.” Nhiều thứ ảnh hưởng đến cách một người xem bằng chứng - chẳng hạn như việc người đó có thành kiến chống siêu nhiên hay không.”
Không có bằng chứng thuyết phục
Trả lời Strobel, tôi sẽ nói rằng nếu ông ấy hỏi các học giả đang giảng dạy tại các trường đại học công lập, trường cao đẳng tư nhân và trường đại học (nhiều trong số đó có liên kết tôn giáo) hoặc các chủng viện giáo phái, ông ấy sẽ nhận được một nhận định khác hơn nhiều về tính lịch sử của sự phục sinh.
Các nhà biện minh Kito giáo thường nói rằng lý do chính mà các học giả thế tục không khẳng định tính lịch sử của sự phục sinh là bởi vì họ có "thành kiến chống siêu nhiên", giống như Strobel đã làm trong câu trích dẫn trên. Trong mô tả của mình, các học giả thế tục chỉ đơn giản là từ chối tin rằng phép lạ có thể xảy ra, và lập trường đó có nghĩa là họ sẽ không bao giờ chấp nhận tính lịch sử của sự sống lại, cho dù có bao nhiêu bằng chứng đi nữa.
Tuy nhiên, những người biện hộ như Gary Habermas, tôi lập luận, cũng giống như những người theo chống chủ nghĩa siêu nhiên khi đề cập đến những tuyên bố kỳ diệu bên ngoài sự khởi đầu của Kito giáo, chẳng hạn như những tuyên bố liên quan đến các vị thánh Công giáo sau này hoặc các phép lạ từ các truyền thống tôn giáo không phải Kito giáo.
Tôi rất ít nghi ngờ rằng một số môn đồ của Giê-su TIN rằng họ đã nhìn thấy ông còn sống sau khi ngài qua đời. Tuy nhiên, thế giới đầy rẫy những tuyên bố phi thường như vậy, và “Trường hợp dành cho Đấng Kito”, theo đánh giá của tôi, không có bằng chứng thực sự thuyết phục nào để chứng minh tính lịch sử của sự phục sinh của Giêsu.
Facebook Lê Thị Kim Hoa
